Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Jedno z przedsiębiorstw energetycznych informowało konsumentów smsami o możliwej obniżce opłat za energię elektryczną w 2023 r. 
• Wiadomość taka powinna była jednak zawierać oznaczenie terminu lub choćby informację, że spełnienie warunków zostało ograniczone terminem
• A odesłanie w smsie na stronę internetową przedsiębiorstwa nie wypełnia w całości obowiązku informacyjnego. Może bowiem odbierać możliwość skorzystania z obniżki osobom wykluczonym cyfrowo, w tym starszym i najuboższym
• Biuro RPO zwraca się w tej sprawie do Ministerstwie Klimatu i Środowiska

Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich analizuje problem wypełnienia przez przedsiębiorstwa energetyczne obowiązku informacyjnego co do terminu, w którym odbiorcy energii elektrycznej mieli spełnić warunki uzyskania obniżki należności za energię elektryczną w wysokości 125,34 zł. Przewidziana ona była w rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska z 29 listopada 2022 r. w sprawie sposobu kształtowania i kalkulacji taryf oraz sposobu rozliczeń w obrocie energią elektryczną.

Z sygnałów od obywateli wynika, że jedno z przewodnich przedsiębiorstw energetycznych (E.ON) informowało smsami klientów o możliwości obniżki. Jako jeden z warunków wskazywano możliwość włączenia e-faktury, odsyłając klientów do strony internetowej w celu zapoznania się z innymi warunkami. W smsach nie był wskazany ani dokładny termin, w którym warunki należało spełnić, ani wzmianka o konieczności jego zachowania. 

Zachodzą wątpliwości czy takie działanie wypełniło należycie obowiązek udostępnienia informacji odbiorcom energii elektrycznej, zwłaszcza informacji o terminie, w którym powinni spełnić jeden z określonych przez prawodawcę warunków, aby skorzystać z obniżki należności za energię elektryczną. 

Rozporządzenie MKiŚ z 29 listopada 2022 r. stanowi, że  przedsiębiorstwo energetyczne obniża wyliczoną należność o kwotę równą 12% iloczynu średniej ceny energii elektrycznej opublikowanej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na 2022 r. oraz wolumenu energii wynoszącego 2523 kWh, w przypadku gdy odbiorca energii elektrycznej w gospodarstwie domowym:

• w okresie co najmniej trzech następujących po sobie miesięcy między 1 stycznia 2023 r. a 30 września 2023 r. zmniejszył zużycie energii elektrycznej w punkcie poboru energii do poziomu poniżej 95% zużycia energii elektrycznej tego odbiorcy w odniesieniu do tych samych trzech następujących po sobie miesięcy między 1 stycznia 2022 r. a 30 września 2022 r., 
• lub zweryfikował i potwierdził poprawność swoich danych znajdujących się w posiadaniu przedsiębiorstwa energetycznego wykonującego działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną,
• lub wyraził zgodę na otrzymywanie od przedsiębiorstwa energetycznego wykonującego działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną korespondencji, w szczególności faktur VAT, za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną lub w dedykowanym do obsługi odbiorców portalu internetowym, 
• lub wyraził zgodę na otrzymywanie od przedsiębiorstwa energetycznego wykonującego działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną informacji dotyczących produktów i usług świadczonych przez to przedsiębiorstwo, 
• lub jest prosumentem energii odnawialnej w rozumieniu art. 2 pkt 27a ustawy o odnawialnych źródłach energii, 
• lub złożył oświadczenie, o którym mowa w art. 9 ust. 1 o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej.

W myśl rozporządzenia przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną, w terminie 7 dni od dnia wejścia w życie niniejszego paragrafu (tj. od 19 września 2023 r.):

• zamieszcza na swojej stronie internetowej informację o stosowaniu obniżenia, o którym mowa w ust. 1, i wyznacza termin, nie krótszy niż 21 dni od dnia zamieszczenia tej informacji, na:
• zweryfikowanie i potwierdzenie poprawności danych, o których mowa w ust. 1 pkt 2,
• wyrażenie przez odbiorców energii elektrycznej w gospodarstwie domowym zgód, o których mowa w ust. 1 pkt 3 i 4 - oraz wskazuje sposób realizacji tych czynności.
• informuje odbiorcę energii elektrycznej w gospodarstwie domowym o stosowaniu obniżenia, o którym mowa w ust. 1:
  w postaci papierowej lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną lub zamieszczając informacje w dedykowanym do obsługi odbiorcy portalu internetowym, lub przez kontakt telefoniczny.

Wynika z tego, że spełnienie niektórych warunków obniżki zostało ograniczone terminem, który przedsiębiorstwo energetyczne mogło ustalić we własnym zakresie. Termin ten nie mógł być krótszy niż 21 dni od dnia zamieszczenia informacji o stosowaniu obniżki na stronie internetowej przedsiębiorstwa.

Na przedsiębiorstwo energetyczne nałożone zostały dwa obowiązki:

• zamieszczenia na stronie internetowej informacji o stosowaniu obniżenia i wyznaczenia terminu, nie krótszego niż 21 dni od dnia zamieszczenia tej informacji na stronie internetowej, 
• poinformowania odbiorcy energii elektrycznej w gospodarstwie domowym o stosowaniu obniżenia w jeden z czterech wskazanych wyżej sposobów.

W ocenie Rzecznika zarówno informacja o obniżce na stronie przedsiębiorstwa, jak też informacje przekazywane odbiorcom w innych formach (papierowej, e-mailowej, przez portal internetowy czy kontakt telefoniczny) powinny zawierać informację o terminie, w którym odbiorca powinien spełnić określone warunki.

Wydaje się, że informacja o potencjalnej obniżce należności za energię elektryczną przekazana w smsie również powinna zawierać oznaczenie terminu bądź choćby ogólnie informować, że spełnienie warunków ograniczono terminem. Jeżeli w ogóle można przyjąć, że forma esemesowa spełnia warunek kontaktu telefonicznego, to odesłanie w smsie na stronę internetową przedsiębiorstwa  nie wypełnia w całości obowiązku informacyjnego. Rodzić może bowiem negatywne skutki dla odbiorców energii w postaci pozbawienia możliwości obniżki osób wykluczonych cyfrowo, do których należą najczęściej osoby starsze oraz najuboższe.

Analiza przepisów wskazuje, że intencją prawodawcy było, aby odbiorcy energii elektrycznej uzyskali rzetelną i pełną informację, gwarantującą realną możliwość wypełnienia warunków i skorzystania z ulg w opłatach za energię elektryczną.

Dyrektor Zespołu Zespół Prawa Cywilnego Kamilla Dołowska prosi dyrektor Departamentu Elektroenergetyki i Gazu
w MKiŚ Aleksandrę Świderską o stanowisko i poinformowanie, czy praktyka E.ON Polska sp. z o.o., powodująca negatywne skutki dla obywateli, wypełnia dyspozycję rozporządzenia i intencję prawodawcy.

IV.7215.7.2024