Biuletyn Informacji Publicznej RPO

• Przepisy rozporządzenia MSWiA dotyczącego pobierania odcisków linii papilarnych oraz wymazów ze śluzówki od funkcjonariuszy i pracowników policji są niekonstytucyjne – wskazuje Rzecznik Praw Obywatelskich
• Wątpliwości dotyczą także zakresu ochrony danych funkcjonariuszy i pracowników policji, w związku z wprowadzeniem tzw. eliminacyjnej bazy danych DNA

RPO zwrócił się do ministra spraw wewnętrznych i administracji Mariusza Kamińskiego o inicjatywę prawodawczą w celu dostosowania tych przepisów do standardów konstytucyjnych.

Chodzi o niezgodność z Konstytucją § 3 ust. 2 rozporządzenia MSWiA z 24 lipca 2020 r. w sprawie pobierania odcisków linii papilarnych oraz wymazów ze śluzówki policzków od funkcjonariuszy i pracowników Policji.

Zgodnie z ustawą z 6 kwietnia 1990 r. o Policji, pobiera ona odciski linii papilarnych lub wymazy ze śluzówki policzków od funkcjonariuszy i pracowników wykonujących czynności związane z ujawnianiem, zabezpieczaniem lub badaniem śladów związanych
z podejrzeniem popełnienia czynu zabronionego w celach wyeliminowania pozostawionych przez nich śladów. Inaczej mówiąc od określonej grupy funkcjonariuszy i pracowników  – w celach eliminacyjnych – pobierane są odciski linii papilarnych i wymazy ze śluzówki  policzków.

Tymczasem stosownie do  ustawy o Policji minister właściwy ds. wewnętrznych określa rozporządzeniem tryb pobierania odcisków linii papilarnych lub wymazów ze śluzówki policzków, sposób przeprowadzania
i dokumentowania tych czynności, a także rodzaje służb policyjnych uprawnionych do korzystania ze zbiorów tych danych i sposób ich zabezpieczenia.

Przepis ustawy (art. 20 ust. 1l) nie uprawnia zatem Ministra do określenia zasad pobierania odcisków linii papilarnych lub wymazów policzków od określonej grupy funkcjonariuszy i pracowników policji. Wskazane upoważnienie dotyczy bowiem trybu pobierania, sposobu pobierania i dokumentowania tych czynności, uprawnionych do korzystania ze zbiorów oraz sposobu ich zabezpieczenia.

Ponadto zapisana w rozporządzeniu MSWiA możliwość odstąpienia od pobrania (względnie zniszczenia po pobraniu) od funkcjonariusza odcisków linii papilarnych lub wymazu ze śluzówki policzków czy też usunięcia i zniszczenia takich danych z istniejących zbiorów danych ingeruje w materię regulowaną ustawowo. W rezultacie norma prawna wyższego rzędu, wynikająca z treści art. 20 ust. 1l ustawy o Policji podlega wyłączeniu na mocy normy prawnej niższego rzędu (§ 3 ust. 2 rozporządzenia MSWiA).

Opisany stan narusza istniejącą hierarchię źródeł prawa (art. 87 ust. 1 Konstytucji RP), a także stanowi przekroczenie granic upoważnienia ustawowego (art. 92 ust. 1 Konstytucji RP) – pisze Adam Bodnar do Mariusza Kamińskiego.

WZF.7044.17.2020