Newsletter 17-25 lipca 2017
PRAWA I WOLNOŚCI OBYWATELSKIE, WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI
RPO o prawach obywateli zagrożonych przez zmiany w ustawach o sądach
Adam Bodnar do końca był obecny w czasie prac parlamentu nad ustawami o sądach starając się przekazywać zastrzeżenia i wskazując, jakie zagrożenia dla praw zwykłych ludzi niesie procedowana w błyskawicznym tempie, z pominięciem konsultacji, reforma (trzy ustawy: o sądach powszechnych, o Krajowej Radzie Sądownictwa i o Sądzie Najwyższym).
RPO zabierał głos w Sejmie w czasie I czytania, a także w czasie III czytania ustawy o Sądzie Najwyższym, już po zamknięciu dyskusji, tuż przed głosowaniem[zapis wystąpienia]. Wziął też udział w nocnym posiedzeniu senackiej komisji [więcej] i wystąpił na posiedzeniu plenarnym Senatu [więcej], gdzie przedstawił kolejne argumenty i odczytał list sędziów czeskich w sprawie zagrożeń dla polskiego wymiaru sprawiedliwości [więcej].
Uwagi w sprawie ustawy o KRS i ustawy Prawo ustroju sądów powszechnych RPO zgłaszał od dawna [więcej], stąd jego apel do Prezydenta o weto. Rzecznik zgłaszał też uwagi do projektu ustawy o Sądzie Najwyższym [więcej].
Oświadczenie RPO po zawetowaniu dwóch z trzech ustaw przez Prezydenta
„Wyzwolona ostatnio wielka energia obywateli może być wykorzystana także po to, aby kontrolować – na każdym szczeblu – decyzje personalne dotyczące: powoływania sędziów, prezesów, przewodniczących wydziałów itd. Zabiegać o przejrzystość procedur, ocenę kwalifikacji kandydatów, wyjaśniać każdą wątpliwą decyzję.
Organizacje pozarządowe wiedzą, jak to robić. Mają praktykę. Teraz ważne jest, aby ich doświadczenie powiązać z energią obywatelską wytworzoną przez protest.
Tylko w ten sposób będzie można zminimalizować ewentualne negatywne skutki Prawa o ustroju sądów powszechnych” – powiedział Adam Bodnar na wieść o dwóch wetach Prezydenta (do ustaw o Sądzie Najwyższym i o Krajowej Radzie Sądownictwa) i o możliwym zaakceptowaniu przez głowę państwa ustawy o sądach powszechnych.
„Jednocześnie chciałbym podkreślić, że społeczeństwo polskie – poprzez masowy udział w protestach dotyczących niezależności sądów – udzieliło sądom bardzo dużego kredytu zaufania. Broniło sądów, ale przecież dostrzega wady funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. Często są one wynikiem złej organizacji pracy oraz niewłaściwej komunikacji z obywatelami. Jest sporo opracowań przygotowanych przez organizacje pozarządowe, jak poprawić funkcjonowanie sądów, bez czekania na zmianę jakiejkolwiek ustawy. To jest kwestia podejścia indywidualnego sędziego, zrozumienia swojej roli w społeczeństwie, istoty swojej służby. Ten dług wobec społeczeństwa sędziowie powinni jak najszybciej zacząć spłacać” [zapis wystąpienia RPO Adama Bodnara].
Pierwszy Kongres Obywatelski. WŁĄCZ SIĘ! ZABIERZ GŁOS JUŻ TERAZ
Miejscem do debaty społecznej może być Kongres Praw Obywatelskich. Pierwotnie był pomyślany jako forma wspólnej refleksji nad stanem przestrzegania praw człowieka w Polsce z okazji 30-lecia urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich. Ostatnie wydarzenia dają mu jednak nowy wymiar. Na Kongres (planowany na 8-9 grudnia) składać się ma ponad 30 paneli o najważniejszych sprawach dotyczących praw człowieka. Do organizacji RPO zaprosił polskie organizacje pozarządowe. Oczekiwany jest udział wybitnych osobistości z kraju i zagranicy, ekspertów, naukowców a także polskich polityków wysokiego szczebla. Wstępny plan jest już gotowy – teraz RPO zaprasza do zgłaszania uwag, opinii, wskazywania najciekawszych paneli [serwis Kongresu w wersji Beta wraz z ankietą dla uczestników].
Senacka Komisja przyjęła 25 lipca informację RPO o stanie przestrzegania praw człowieka w Polsce w 2016 r. Uznała raport Rzecznika za niezwykle przydatny dla swoich prac [więcej].
„20 kasacji Rzecznika Praw Obywatelskich” to opracowanie zawierające przykłady problemów wymiaru sprawiedliwości, które realnie dotykają obywateli i które trzeba naprawiać. Publikacja jest dostępna na stronie rpo.gov.pl