Biuletyn Informacji Publicznej RPO

Newsletter o najważniejszych działaniach Rzecznika Praw Obywatelskich 18-22 marca 2019

WALKA Z NIENAWIŚCIĄ I UPRZEDZENIAMI

ZAPROSZENIE. Fundacja Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy oraz Rzecznik Praw Obywatelskich zapraszają na debatę „Ja nie hejtuję, ja rock’n’rolluję”, czyli jak skutecznie przeciwdziałać mowie nienawiści w Polsce – 29 marca w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN o godz. 12. Debata jest otwarta, a udział możliwy po rejestracji na niehejtuje.evenea.pl. REJESTRACJA KOŃCZY SIĘ 25 MARCA

Media mogą się akredytować na media.wosp.org.pl. (więcej szczegółów na temat wydarzenia)

  • Jak mierzyć przestępstwa z nienawiści – seminarium o innowacyjnej metodologii badań przeprowadzonych przez Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE i Rzecznika Praw Obywatelskich. (więcej)
  • Jaka jest skala przestępstw motywowanych uprzedzeniami i nienawiścią? Aż 43% osób z Afryki Subsaharyjskiej, 18% obywateli Ukrainy i 8% mieszkających w Polsce wyznawców Islamu mogło doświadczyć przestępstwa z nienawiści w latach 2016-2017. Tylko 5% takich czynów zostało zgłoszonych policji – wynika z badania RPO i ODHIR. (więcej na temat badań)

WIĘCEJ O DZIAŁANIACH RPO W SPRAWIE MOWY NIENAWIŚCI: https://www.rpo.gov.pl/pl/tagi/mowa-nienawisci

WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI

  • Na 25 marca 2019 r. Trybunał Konstytucyjny wyznaczył wydanie wyroku w sprawie wspólnie rozpoznawanych wniosków dotyczących zmienionych w grudniu 2017 r. przepisów o Krajowej Radzie Sądownictwa. Wyrok miał być ogłoszony wcześniej, ale RPO wskazał na błędy proceduralne postępowania – nie miał szans przedstawić swojego stanowiska. 22 marca przesłał je do Trybunału: Wnioski do Trybunału Konstytucyjnego ws. KRS - nadużyciem praw procesowych. RPO chce, by TK umorzył sprawę
  • Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej badał we wtorek pytania prejudycjalne Sądu Najwyższego, m.in. co do zdolności nowej Krajowej Rady Sądownictwa do wykonywania konstytucyjnego zadania stania na straży niezależności sądów. (więcej)

ZOBACZ TEŻ: Rekomendacje II Kongresu Praw Obywatelskich. Także o roli TS UE

  • Polski rząd ogranicza zakres niezawisłości sędziowskiej – stwierdził amerykański Departament Stanu w raporcie nt. przestrzegania praw człowieka na świecie. Amerykański raport wskazuje na wiele problemów, które są także przedmiotem uwagi i działań Rzecznika. (więcej)
  • Kwestionowanie działań dyscyplinarnych to wsparcie nagannych postaw sędzi – sędziowski rzecznik dyscyplinarny Piotr Schab odpowiedział na wystąpienie RPO dotyczące sędzi Moniki Frąckowiak i sędzi Olimpii Barańskiej-Małuszek. (więcej)
  • Świadek dostaje za niską rekompensatę zarobku utraconego wskutek zeznań. RPO apeluje o jej podwyższenie. (więcej)
  • Komentarz żony policjanta do listu pani Katarzyny Zybertowicz

DZIECI I RODZINA

  • 9-letni chłopiec, który urodził się bez rąk, niedługo przejdzie operację. Po zabiegu będzie potrzebował specjalnego, wartego 18 tys. zł wózka inwalidzkiego, dlatego jego mama wystąpiła do NFZ w Katowicach o dofinansowanie. Jak donoszą media – urzędniczka NFZ uznała, że chłopcu nie przysługuje prawo do refundacji wózka, ponieważ nie ma on niedowładu lub porażenia trzech lub czterech kończyn. (więcej)
  • W ostatnich 30 latach ponad 200 dzieci zaraziło się HIV od swoich matek. Nie chronimy ich dostatecznie przed zakażeniem w ciąży, w czasie porodu i karmienia, bo matki po prostu nie wiedzą, że są zakażone. Z postulatem poprawy bezpieczeństwa dzieci Rzecznik wystąpił do Ministra Zdrowia (więcej)
  • Warszawska deklaracja LGBT+ pomoże chronić dzieci przed wykorzystywaniem seksualnym, hejtem i dyskryminacją. RPO odpowiedział nowemu Rzecznikowi Praw Dziecka. (więcej)
  • Urzędy stanu cywilnego mają problemy z wykonaniem wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego o wpisywaniu do akt stanu cywilnego zagranicznego aktu urodzenia, w którym rodzicami są osoby tej samej płci. RPO jest zaniepokojony, że MSWiA nie szuka sposobu rozwiązania tych trudności. (więcej)
  • Dzieci podejrzane i oskarżone o przestępstwa muszą rozumieć przebieg postępowania karnego, mieć prawo do adwokata od chwili zatrzymania oraz do obecności rodzica na procesie. Takie są m.in. standardy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/800, na której wprowadzenie państwa członkowskie mają czas do 11 czerwca 2019 r. (więcej)

STUDENCI I UCZELNIE

  • Minister nauki: zaświadczenie od proboszcza nie dyskryminuje studenta. Potrzebne jest Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na zajęcia podyplomowe, więc – choć są one dofinansowywane przez Narodowy Bank Polski – to wszystko jest zgodne z prawem – wyjaśnił minister w odpowiedzi na wątpliwości RPO. (więcej)
  • Dożywotnie zatrudnianie sędziów TK, SN i NSA na uczelniach budzi także wątpliwości ministra nauki – wynika z odpowiedzi na wystąpienie Rzecznika. (więcej)

MEDIA

  • Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie widzi podstaw do wszczęcia postępowania w sprawie materiału Wiadomości TVP, w którym ujawniono wizerunki osób demonstrujących przeciw Magdalenie Ogórek pod TVP. (więcej)

Przed tygodniem rzecznik praw obywatelskich wrócił z czterodniowego objazdu po Wielkopolsce. Jakie sprawy zgłaszali ludzie?

Problem ochrony środowiska wracał na każdym spotkaniu: smog, hałas z autostrady, śmierdzące fermy przemysłowej hodowli zwierząt, nielegalne wysypisko śmieci. Śrem negocjuje z Poznaniem, by mimo likwidacji wielkopolskiego PKS miasto miało połączenia autobusowe z stolicą regionu. Inaczej do Poznania będzie wjeżdżać codziennie 1800 samochodów z samego Śremu. Śrem uruchomił bezpłatną komunikację w mieście (bo koniec końców się opłaca) i zachęca urzędników, by urzędowe sprawy na mieście załatwiali jeżdżąc na służbowych rowerach (w służbowych kaskach). Szamotuły mają z Poznaniem świetne połączenie kolejowe, ale już mieszkańcy osiedli domków jednorodzinnych rozlewających się wokół miejscowości są skazani na komunikację samochodową (przy okazji – ludzie, którzy problem komunikacji załatwili „we własnym zakresie” skarżą się, że łatwo dziś na nowych, szerokich drogach stracić prawo jazdy – a przecież bez niego nie da się funkcjonować). Poznaniacy twierdzą, że samorząd nadal oszczędza na walce ze smogiem. W Ostrowie Wielkopolskim ludzie obawiają się, że rząd  obniżył normy hałasu dopuszczalne przy autostradach po to, by zaoszczędzić na ekranach dźwiękochłonnych.

Najbardziej przejmującą historię RPO usłyszał w Śremie: w miejscowości Pysząca jest nielegalne wysypisko śmieci, właściciel zniknął, samorządu nie stać na utylizację – a trucizny przenikają do ziemi i wód.

Nowy problem to praktyki ZUS dotyczące górników z kopalni węgla brunatnego w Turku i Koninie. Kiedy występują o wcześniejsze emerytury górnicze, ZUS odmawia, twierdząc, że nie byli górnikami.

Jak zawsze na spotkaniach regionalnych przychodziły aktywne osoby z niepełnosprawnościami i opiekunowie osób z niepełnosprawnościami. I znowu widać, jak bardzo wyspowo zorganizowana jest wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami (jak bardzo wybiórczo nasze państwo podchodzi do gwarancji zawartych w artykule 69 Konstytucji): w Koninie miasto sprawdza każdą inwestycję pod kątem dostępności: nie odda nawet przejścia dla pieszych bez sprawdzenia, czy zdoła z niego skorzystać osoba z niepełnosprawnością (albo rodzic z maluchem w wózeczku). Wie, że dostępność kosztuje, ale nie zamierza rezygnować z cywilizowanych standardów. Za to w Nowym Tomyślu matki dorosłych już osób z niepełnosprawnościami podzieliły się natomiast z RPO paraliżującą myślą, że już teraz ich dorosłe dzieci są samotne w domach i obawiają się o  los dzieci po swojej śmierci.

Widać zresztą było, że o ile górnicy wiedzą, że działania ZUS mogą naruszać ich PRAWA, to opiekunowie (a głównie opiekunki) osób z niepełnosprawnościami prosili o POMOC, bo swej sytuacji nie postrzegają w kategorii naruszenia PRAW.

Widać też było, jak wspaniałe inicjatywy rodzą się lokalnie – nie sposób nie wspomnieć o Śremie, który dla samotnych seniorów uruchomił program zamiany dużych mieszkań komunalnych na dużo mniejsze, ale nowoczesne i w pełni dostosowanych do potrzeb osób z malejącą sprawnością.

Warto na koniec powiedzieć o tym, o czym na spotkania NIE mówiono: otóż jedynym nie poruszanym tematem (mimo że stale jest obecny w głównych kanałach medialnych), była karta LGBT+ w Warszawie. Za to na karteczkach (przekazywanych głównie przez osoby młode) były pytania o dyskryminację, walkę z mową nienawiści, respektowanie praw mniejszości i ludzi o innych niż większość poglądach.

 

 

Autor informacji: Anna Kabulska
Data publikacji:
Osoba udostępniająca: Anna Kabulska
Data:
Operator: Anna Kabulska